Adrenal Yorgunluk ile ilişkili olan kronik streste, vücudunuzun daha kortizol üretmesine neden olur ve gün geçtikçe doğal olarak gerçekleşen kortizol seviyelerindeki doğal düşüşe müdahale eder. Adrenal bezler, stres hormonu kortizolünü aşırı üreterek sempatik sinir sisteminin aktivasyonuna yol açar. Bu işlev bozukluğu, vücudun yorgunluk, yağ depolaması, depresyon ve hafıza kaybı gibi her türlü hoş olmayan semptomları yaşamasına neden olur. Yüksek kortizol seviyeleri ayrıca tiroid fonksiyonunda bozulmaya ve progesteron, östrojen, DHEA ve testosteron gibi hormonların aktivitesinde azalmaya yol açabilir. HPA Ekseni Disfonksiyonuna daha ayrıntılı bir bakış için, stres ve adrenallerle ilgili orijinal yazımı okuyabilirsiniz [1]
HPA ekseni disfonksiyonu, yüksek kortizol seviyeleri ve tükenmişlik bu kadar yaygın problemlerdir, ancak bunları nasıl düzeltebilirsiniz? Stresin adrenaller üzerindeki etkilerini azaltmak için alabileceğiniz birçok farklı takviye olsa da, stresinizi anlamak önemlidir. Aşağıdaki bitkisel tavsiyelerin her biri stres tepkinizi düzenlemede önemli bir rol oynasa da, altta yatan nedeni ele almazsanız hiçbiri adrenal disfonksiyonunuzu tedavi edemez.
Diğer nedenler zihinsel stres ve travmadan fiziksel yaralanma ve hastalığa kadar değişebilir, ancak kortizol dalgalanmalarınızı azaltmak ve HPA Eksen Disfonksiyonunuzu iyileştirmeye başlamak için bu nedenlerin başarıyla tanımlanması gerekir. Bu altta yatan nedenleri ele almaya başladıktan sonra, aşağıdaki adrenal yorgunluk için bitkisel yöntemleri (adaptojenleri) iyileşmede kullanabilirsiniz.
Adrenal Yorgunluk Bitkisel Tedavisi (Bitkisel Adaptojenler)
Adaptojenler günümüzün sağlık dünyasında giderek daha popüler bir konudur, ama tam olarak nedir? Adaptojenler, geleneksel tıpta binlerce yıldır kullanılan ve bir kişinin bedensel işlevlerini homeostaza geri getirme yetenekleri ile faydalı olduğu düşünülen bitkilerdir. Bu düzenleme, adaptojenlerin vücudu stresin fiziksel sonucuna karşı nasıl koruyabileceği konusunda derinden görülür. Stres HPA ekseninizi meşgul ederken, adaptojenler stresli olaylara tepki olarak üretilen stres hormonu miktarını düzenleyebilir. Ayrıca, üretilen stres hormonlarına hücresel hassasiyeti düzenleyerek vücudunuza stres için daha yüksek bir tolerans sağlarlar. [2] Çeşitli durumların tedavisinde yararlı olabilecek birçok adaptojen olsa da, ikisi uygun adrenal fonksiyonun geri kazanılmasında güçlüdür.
-
Ashwagandha
Ashwagandha; stres, kaygı ve yorgunluğu azaltma kabiliyeti ile bilinir. Bu görevleri, olayları stresli olarak yorumlamak ve bildirmekten sorumlu olan merkezi sinir sistemini sakinleştirmeye yardımcı olma yeteneği ile yerine getirir. Aslında, ashwagandha ile takviye vücuttaki kortizol seviyelerini düşürebilir. Düşük kortizol, adrenaller tarafından daha az üretildiği anlamına gelir ve iş yüklerini azaltır. Kronik stresli hastalar üzerinde yapılan bir çalışmada, ashwagandha alan kişiler plasebo grubuna göre daha az endişe ve uykusuzluk hissi bildirmekle kalmadı, aynı zamanda serum kortizol seviyeleri de düştü. [3] Ashwagandha, vücudun kronik stres faktörlerine daha az kortizol üreterek yanıt verme yeteneğini arttırmakla kalmaz, aynı zamanda kronik stresle ilişkili semptomları da azaltabilir.
-
Rhodiola
Adrenal sağlık için bir diğer önemli adaptojen, rhodiola’dır. Ashwagandha’ya benzer şekilde, rhodiola stresli senaryolar sırasında kortizol salgılanmasını da azaltabilir. Ayrıca, stresin neden olduğu yorgunluğu azaltarak zihinsel ve fiziksel performansı iyileştirebilir. Rhodiola’da bulunan fenolik bileşikler, stres sisteminin aktivasyonunda yer alan epinefrin gibi hormonların yapılarını yakından yansıttığından, bu bitki vücudun dış stres faktörlerine tepkisini azaltabilir. Rhodiola’nın etkinliği, sadece zihinsel değil, aynı zamanda fiziksel strese de biyolojik yanıtı azaltma kabiliyetini gösteren birçok çalışmada kanıtlanmıştır. [4]
* Güçlü tadı nedeniyle, bu adaptojenlerin her ikisi de tipik olarak takviye formunda bulunur. Adaptojenler HPA Ekseni Disfonksiyonunu iyileştirmek için inanılmaz araçlar olsa da, otoimmün koşulları olanların, bu bitkilerin aynı stres hafifletici tepkileri de bağışıklık sistemini uyarabileceği için dikkatli olunmalıdır.
Kaynaklar:
- https://www.ismailcerrah.com/2020/03/10/stres-sagliginiza-zarar-verir-mi-adrenal-disfonksiyon-hakkinda-bilmeniz-gerekenler/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3991026/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23439798
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3991026/
